Kıbrısta kamlumbağa gözlemi

Her yıl yumurtalarını bırakmak için, iki tür deniz kaplumbağası, Loggerhead (Caretta Caretta) ve Yeşil Kaplumbağa (Green Turtle-Chelonia Mydas), Kuzey Kıbrıs sahillerini tercih etmektedir. Yapılan araştırmalar neticesinde, Karpaz, Akdeniz Köyü, Güzelyalı ve Alagadi sahilleri, kaplumbağaların ana yumurtlama alanları olarak tespit edilmiştir. 1992 yılından itibaren ‘Kıbrıs Kaplumbağaları Koruma Derneği’nin girişimleri ile ‘Deniz Kaplumbağalarını Koruma Projesi’, çeşitli Üniversitelerin oluşturduğu araştırma grupları ve diğer gönüllülerin katkıları ile gerçekleştiriliyor. Robin Snape’in vermiş olduğu bilgiye göre, her geçen yıl yumurtalarını Kuzey Kıbrıs sahillerine bırakan kaplumbağaların sayısı artmaktadır. Kuzey Kıbrıs’ta toplam 17 sahil, özel çevre koruma bölgesi olarak ilan edilmiştir. Bu kaplumbağalar aslında 95 milyon yıldır yerkürede yaşam süren dünyanın en eski canlı türleri arasında. Yaşam serüvenlerine Kıbrıs’ı da dahil etmeleri, bizim için kullanmamız gereken önemli bir şans.

Aynı zamanda kaplumbağa gözlemi hem çevreci bir etkinlik, hem de yaşadığımız coğrafyanın zenginliğini anlamak için, yerinde bir karar olacaktır.

Gün batımından sonra, yaklaşık 130-180 kg ağırlığındaki ana kaplumbağalar, Haziran ve Temmuz aylarında Kuzey Kıbrıs sahillerini yumurtalarını bırakmak için ziyaret etmektedir. Kaplumbağalar doğdukları sahile 20-25 yıl sonra tekrardan üremek için gelerek, inanılması zor bir içgüdü ile hareket ediyor. Ancak ne yazık ki, var olma mücadelesinde, yaşam savaşını kazanıp, doğduğu sahile yumurtlamaya gelmeyi başarabilen kaplumbağa sayısı iki veya üçü geçmiyor. Her sene, iki yüzün üzerinde Deniz Kaplumbağası, Kuzey Kıbrıs’ı ziyaret ediyor. Bu rakam başka ülkelerle kıyaslandığı zaman, oldukça yüksek bir orandır. İncelemeler neticesinde, üçüncü, hatta dördüncü sefer, Kuzey Kıbrıs’a gelen kaplumbağalar saptanmıştır. Yumurtlama sürecinin en iyi gözlemlenebileceği zaman Haziran sonu ve Temmuz başıdır. Yumurtadan çıkış zamanı ise Ağustos ayı süresince, özellikle Ağustos ayı sonu ve Eylül başıdır. Her şey yolunda giderse, ince kumlu sahillere yumurtasını bırakan ana kaplumbağanın, 60 gün sonra yumurtadan çıkan yavrularının, denizin ışığı ve sesi ile buluştuktan sonra başlayan yaşam yolculuğunu izlemek unutulmaz bir tanıklıktır. Yaklaşık %30 Yeşil Kaplumbağa ve %10 Caretta Caretta Deniz kaplumbağası, yumurtlamak için Kuzey Kıbrısı tercih etmektedir. Kuzey Kıbrıs her iki tür için de önemli bir yumurtlama ve çoğalma merkezidir. AB Doğal Çevre Koruma Ağı NATURA 2000 bölgesine, Alagadi, Akdeniz, Alevkayası ve Karpaz dahil edilmiştir. Kuzey Kıbrıs Turizmini özel ilgi turizmi prensipleri ışığında geliştirmek ve bir değer olan Deniz Kaplumbağalarını koruyarak halkı bilinçlendirerek büyük öneme sahiptir. Alagadi ve Akdeniz köylerinde, belirli günlerde, halka açık kaplumbağa gözlem etkinlikleri düzenlenmektedir. Çevre Koruma Dairesi tarafından 1997 yılından beri Karpaz bölgesinde sürdürülen koruma çalışmaları sayesinde nesli tükenme tehlikesi altındaki bu kaplumbağalarımızın populasyon büyüklüğüne önemli ölçüde katkıda bulunulmuştur.

Eğer Kuzey Kıbrıs'a bir seyahat planlıyorsanız ve deniz kaplumbağalarını görmek istiyorsanız, Kuzey Kıbrıs'ta bunun için çok sayıda yuvalama kumsalları bulunmaktadır. Mutlaka görülmesi gereken yerlerden Karpaz Yarımadası'nın altın kumsalları da bunlardan biridir. Ayrıca Alagadi yuvalama plajı özel koruma alanıdır ve yuvalama sezonunda akşam saatlerinde 20:00 – 08:00 arası halka kapalıdır. Öğrenciler, her üreme sezonunda yuvalama alanlarını, tilki ve diğer yırtıcı hayvanlardan korumak gözlemleyip, yardımcı olmaktadırlar. Kuzey Kıbrıs Çevre Bakanlığı kaplumbağaları izlemek ve onların hayatta kalmalarını sağlamak için Cornwall Exeter Üniversitesi Ekoloji ve Koruma Merkezi ile birlikte çalışmaktadır. Dünyanın her yerinden, deniz biyoloğu öğrencileri, Kaplumbağa Projesinde gönüllü çalışmak için buraya gelirler. Yuvalama döneminde kaplumbağalar burada yumurtalarını kumun 40 cm altına gömerler. Yuvalamaları gözlemlemek için en iyi zaman haziran sonu temmuz başı olup, ağustos-eylül ayları yavru kaplumbağaların yumurtadan çıktıkları en hareketli dönemlerdir. Ayrıca halka açık etkinliklerde düzenlenmektedir. Kaplumbağaları gözlemleyebilir veya denize bırakabilirsiniz, Denize bırakma yaklaşık olarak 17:30 gibi başlar fakat bunun için mutlaka rezervasyon yapmanız gerekmektedir.

Akdeniz genelinde yeşil kaplumbağaların yumurtladığı üçüncü ve beşinci en önemli sahile Kuzey Kıbrıs’ın ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir. Deniz kaplumbağalarının 15-40 yaşlarında olgunlaştıkları sanılmaktadır. Sini kaplumbağalarında her 2-4 yıl, yeşil deniz kaplumbağalarda ise her 3-6 yıl olmak üzere, dişi deniz kaplumbağaları beslendikleri alanlardan yuvalama sahillerine göçerler. Deniz kaplumbağalar genellikle kuzey sahillerini tercih etmektedirler. Kıbrıs’taki üreme alanları olan sahiller; Alagadi Sahili, Esentepe Sahili, Bahçeli Sahil, Tatlısu Sahili, Ronnas Sahili, Ay Philon Sahili, Altınkum Sahili, Dolphin sahili, İkidere Sahili, Beyaz Sahil, Laden Sahili, Toxeutra Sahili, Lara Sahili, Akdeniz Sahili, Kormacit Sahili sayılabilmektedir. Deniz Kaplumbağaları Kıbrıs’ta yaklaşık 85-90 sahile her yıl çıkış yaparak üreme faaliyetlerini sürdürmektedirler. Akdeniz’de ve ülkemizde geçmişte de türü korumaya yönelik sahillerde gerçekleştirilen çalışmalar çok başarılı olduğu bilinmektedir. Kıbrıs’ta sıradanlıktan uzak, daha önce yaşamadığınız bir tatil deneyimi arayışı içerisindeyseniz, kaplumbağa gözlemi beklentilerinizi karşılayacak mükemmel bir doğa olayıdır.

Bu mükemmel doğa olayını izlemeye giden herkesin kesinlikle tüm kurallara uyması gerekmektedir. Yumurtaları çok hassas olan kaplumbağaların bulunduğu alanlarda ateş yakmak, şezlong koymak onlara zarar vermektedir.

2015 yılında Kaplumbağaları koruma derneğinin düzenlediği bir etkinlikle Turkcell işbirliği ile bir protokol imzalanmıştır. Burada amaç, bu doğa olayı yaşanırken halkı bilinçlendirmek ve soyu tükenen kaplumbağaların korunması konusunda herkesin bilinçlenmesini sağlamaktı. 2015 yılında düzenlenen bu etkinlikte Lefkoşa ve magusa’daki bilgilendirme seminerlerinin ardından Alagadi Plajı’ndaki kaplumbağa yumurtlama gözlemi etkinliği de yoğun ilgi gördü. Pek çok kaplumbağa gönüllüsünün katıldığı gecede öncelikle Kaplumbağa Koruma Cemiyeti tarafından hazırlanan “Kaplumbağa Bilgilendirme Videosu” izlendi. Eğitim çalışmasının ardından Alagadi sahiline yürüyen gönüllü grubu, kaplumbağaları korumak için yurt dışından adamıza gelen gönüllü öğrenci grubu gözetiminde bebek kaplumbağaları sahile bıraktı. Alagadi Plajı’nda Saat 20.00’de başlayan etkinlik, 22.00’da anne kaplumbağanın yumurtalarını sahile bırakmasının izlenmesi ile devam etti. Bu müthiş doğa olayına tanıklık eden gönüllüler, anne kaplumbağayı denize dönüşüne kadar izleme fırsatı yakaladı. Bu etkinlikten sonra kaplumbağaların yumurta bırakma ve yumurtadan çıkış anlarına karşı hem halk bilinçlenmiş oldu, hem de bu doğa harikası olaya tanık olan kişiler gönüllü olarak çalışmaya devam etti. Özellikle üniversitelerde okuyan öğrencilerin oluşturduğu çevreci grupların bu konuya olan ilgisi büyüktür.

Bilinçli yaklaşım sonrasında koruma altına alınan bölgelerde ise bilinçli ve kaplumbağalara zarar vermeyecek önlemlerin alındığı bir turizm şekli meydana gelmiştir. Bu organizasyona katılırken transfer hizmetlerimizden yararlanmak için CyprusBooking.com müşteri hizmetlerine ulaşabilir, buraya tıklayarak transfer formu doldurabilirsiniz.